Είναι σημαντικό ένας άνθρωπος να έχει καλούς τρόπους και απαραίτητο να αναγνωρίζει να λάθη του και να ζητά συγγνώμη γι’ αυτά. Όμως, οι καλοί τρόποι και η συγγνώμη πρέπει να πηγάζουν βαθιά από μέσα μας, να είναι γνήσια η επιθυμία μας να φερθούμε με ανθρωπιά και εντιμότητα.
Αν επιβάλλουμε στο παιδί μας να ζητήσει συγγνώμη, στην ουσία δεν το μαθαίνουμε πώς να «ακούσει» τα συναισθήματα του, να αναρωτηθεί γιατί και τι μπορεί να κάνει, όλη δηλαδή τη διαδικασία που προηγείται πριν κάποιος απολογηθεί ειλικρινά.
Αντίθετα, περνάμε στο παιδί μηνύματα όπως:
«Χρειάζομαι να ακούσω την συγγνώμη σου για να αισθανθώ καλύτερα»
«Με αυτό τον τρόπο λύνουμε ένα πρόβλημα»
«Χρειάζομαι να με υπακούς»
«Με χρειάζεσαι να σου λέω τι να πεις και πώς να φέρεσαι»
«Εγώ, ο μεγάλος και δυνατός, έχω τον έλεγχο της κατάστασης»
«Η ακεραιότητα δεν έχει να κάνει με την συγγνώμη – ό,τι λες δεν χρειάζεται να είναι και αυτό που σκέφτεσαι ή αισθάνεσαι. Ζήτα συγγνώμη για να τελειώνουμε»
Είναι αυτά που θέλουμε να μάθει το παιδί μας; Πιθανότατα όχι!
Οι λέξεις «συγγνώμη» ή «λυπάμαι» έχουν να κάνουν περισσότερο με εμάς και τον εγωισμό μας, όχι με το παιδί μας. Τι μπορούμε λοιπόν να κάνουμε προκειμένου να εμφυσήσουμε μια γνήσια, έντιμη και εγκάρδια ικανότητα στο παιδί να αναγνωρίζει το λάθος του και να απολογείται για αυτό;
Δίνουμε το παράδειγμα, είμαστε το πρότυπο για τα παιδιά μας, οφείλουμε λοιπόν, να είμαστε ειλικρινείς όταν ζητούμε συγγνώμη. Μόνο έτσι θα μάθουμε στο παιδί μας την αλληλεγγύη που αισθανόμαστε για τους συνανθρώπους μας.
Αναγνωρίζουμε και αποδεχόμαστε τη θέση όσων συνδέονται με την περίσταση.
Δίνουμε την δέουσα σημασία και σε αυτόν που έχει δίκιο αλλά και σε αυτόν που έπραξε το άδικο, μπαίνουμε στη θέση τουτ. Η κατανόηση και η αποδοχή δίνουν χώρο σε μια ειλικρινή μεταμέλεια.
Προσφέρουμε επιλογές ή ιδέες:
«Τι μπορείς να κάνεις για να αισθανθεί καλύτερα;»
«Όταν αισθανθείς έτοιμος και ζητήσεις συγγνώμη να ξέρεις, θα το εκτιμήσει πολύ»
«Μπορείς με τον τρόπο σου να πεις ή να δείξεις πως λυπάσαι;»
Λέξεις, χαμόγελα, άγγιγμα, να μοιραστεί παιχνίδι, να παίξουν δίπλα – δίπλα, όλοι αυτοί είναι ειλικρινείς τρόποι να δείξουν τα παιδιά ειλικρινή μεταμέλεια .
Παρατηρούμε και, ανάλογα, επικροτούμε τι επιλέγει να κάνει το παιδί μας για να εκφράσει την μεταμέλεια του, τι αισθάνεται και πως ονομάζει τα συναισθήματά του.
«Χαίρομαι που πρόσφερες το αγαπημένο σου παιχνίδι στο φίλο σου για να τον κάνεις να αισθανθεί καλύτερα. Τι όμορφος τρόπος να ζητήσεις συγγνώμη!»
Με αυτό τον τρόπο το βοηθάμε ουσιαστικά αρχικά να μάθει πως έτσι είναι οι υγιείς, στοργικές, ανθρώπινες σχέσεις και αργότερα να απολογείται ειλικρινά.
Χρειάζεται χρόνος για να μάθει ένα παιδί να ακούσει «τη φωνή μέσα του» και να αισθανθεί ευαισθησία και ειλικρίνεια σε μια δύσκολη περίσταση και εμείς πρέπει να δώσουμε χρόνο, υπομονή και διακριτική καθοδήγηση προκείμενου να να μάθει το παιδί να λέει «συγγνώμη» και να το εννοεί.