Είναι πολύ συνηθισμένο για μια γυναίκα να νιώθει κάπως «χαμένη», αγχωμένη ή ακόμα και λυπημένη γιε ένα διάστημα μετά τον τοκετό. Πρόκειται για μια κατάσταση που συχνά ονομάζεται «baby blues» και σύμφωνα με τις σχετικές έρευνες αφορά ένα τεράστιο ποσοστό που αγγίζει το 70-80% των νέων μαμάδων! Αντίθετα, η επιλόχειος κατάθλιψη είναι μια σοβαρή πάθηση που εμφανίζεται πιο σπάνια (αφορά περίπου το 10-20% των γυναικών που απέκτησαν πρόσφατα παιδί) και χρήζει ιατρικής αντιμετώπισης. Πώς όμως μπορεί κανείς να ξεχωρίσει πότε τα συναισθήματα κινούνται μέσα στα όρια του φυσιολογικού και πότε τα ξεπερνάνε;

Tα baby blues

Ένας συνδυασμός ορμονικών αλλαγών και κοινωνικής πίεσης ευθύνεται για αυτό το συναίσθημα θλίψης που συμβαίνει σε πολλές γυναίκες. Το χειρότερο είναι ότι οι περισσότερες αρνούνται να μιλήσουν γι' αυτό -αρνούνται ακόμα και να το παραδεχτούν στον εαυτό τους γιατί νιώθουν ενοχές, ακόμα και ντροπή! Πώς μπορεί μια νέα μαμά να έχει αποκτήσει μόλις ένα τόσο υπέροχο πλάσμα και να μη νιώθει απόλυτα ευτυχισμένη; Κι όμως. Είναι φυσιολογικό! Καθώς τα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης που είναι στο ζενίθ κατά την περιόδο της εγκυμοσύνης, πέφτουν απότομα αμέσως μετά τον τοκετό, προκαλείται μια νευροβιολογική διαδικασία που ευθύνεται για τα baby blues. Σ' αυτό προσθέστε τις συναισθηματικές αλλά και σωματικές προκλήσεις που συνεπάγεται ο τοκετός και η φροντίδα του βρέφους και δεν είναι να απορεί κανείς που μια νέα μαμά απέχει πολύ από το να νιώθει ευτυχισμένη! Άλλοι παράγοντες που μπορεί να παίξουν ρόλο είναι μια τραυματική εμπειρία στη γέννα, οι ενδεχόμενες δυσκολίες στο θηλασμό, η έλλειψη υποστήριξης από το σύντροφο ή το περιβάλλον της μητέρας, καθώς και αν υπάρχει προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό κατάθλιψης. Ασφαλώς,, αυτή η συναισθηματική κατάσταση συνυπάρχει με μεγάλη χαρά, όμως ιδιαίτερα οι πρώτες εβδομάδες είναι τόσο δύσκολες που μπορεί το άγχος να υπερισχύσει. Αυτό που είναι πολύ σημαντικό είναι οι νέες μητέρες να μπορούν να αναγνωρίσουν τα συμπτώματα τόσο των baby blues και να έχουν ενημερωθεί ήδη πριν γεννήσουν ώστε να ξέρουν τι να περιμένουν και να αναζητήσουν άμεσα βοήθεια στην περίπτωση που τα συμπτώματα είναι υπερβολικά έντονα ή διαρκούν πολύ οπότε είναι πιθανό να πρόκειται για επιλόχειο κατάθλιψη.

Baby blues vs επιλόχειας κατάθλιψης

Όταν υπάρχουν Baby Blues...

Η νέα μητέρα νιώθει την ανάγκη να κλαίει συχνά (ακόμα και συνέχεια) και νιώθει πολύ ευαίσθητη και ευάλωτη. Πολλές γυναίκες λένε χαρακτηριστικά ότι αυτό το συναίσθημα μοιάζει πολύ με την ψυχολογία τους όταν έχουν έντονο προεμμηνορυσιακό σύνδρομο.

Μπορεί να συνυπάρχουν έντονες εναλλαγές της διάθεσης, θλίψη, εκνευρισμός, άγχος, έλλειψη συγκέντρωσης και αίσθημα εγκλωβισμού.

Τα συμπτώματα ξεκινούν τις πρώτες ημέρες μετά τον τοκετό και διαρκούν περίπου δύο εβδομάδες.

Όταν υπάρχει επιλόχειος κατάθλιψη

Τα συμπτώματα διαρκούν περισσότερο από δύο εβδομάδες, είναι πολύ πιο έντονα και επηρεάζουν τη λειτουργικότητα της νέας μαμάς.

Η γυναίκα μπορεί να νιώθει άγχος, στενοχώρια, κατάθλιψη, εκνευρισμό, ενοχές, έλλειψη ενδιαφέροντος για το μωρό, ενώ ίσως παρουσιαστούν έντονες αλλαγές στις συνήθειες της διατροφής και του ύπνου. Σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχουν επίσης σκέψεις να βλάψει το μωρό ή τον εαυτό της, εμμονές, έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που κάποτε την ενδιέφεραν, υπερβολική κούραση και άγχος για την υγεία του μωρού και αίσθηση ότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες του νέου ρόλου της

H επιλόχεια κατάθλιψη συνήθως εμφανίζεται μέσα στους πρώτους 2-3 μήνες αλλά είναι πιθανό να ξεκινήσει οποιαδήποτε στιγμή μετά τον τοκετό.

Ο βασικός κανόνες που δίνουν οι ειδικοί είναι ότι εάν περάσουν δύο εβδομάδες και τα συμπτώματα παραμένουν, καλό είναι η νέα μητέρα να συμβουλευτεί το γυναικολόγο της. Εκείνος θα κρίνει εάν θα την παραπέμψει σε κάποιον ειδικό για θεραπεία η οποία συνήθως περιλαμβάνει ψυχοθεραπεία και φαρμακευτική αγωγή. Το πιο σημαντικό είναι όλες οι γυναίκες να κατανοήσουν πως αυτό μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε και να μην ντρέπονται να μιλήσουν για το πώς νιώθουν και να ζητήσουν βοήθεια.