«Η ανάγκη για εντατική ιατρική παρακολούθηση στην εγκυμοσύνη από τον μαιευτήρα γυναικολόγο επιβεβαιώνεται και πάλι. Αυτή τη φορά για έναν μη μαιευτικό λόγο» σχολιάζει ο Dr Μακρής Γιώργος- Μάριος, Μαιευτήρας- Γυναικολόγος και ειδικός Γυναικολόγος Ογκολόγος, Διευθυντής στην Ευρωκλινική Αθηνών. «Το καλό επίπεδο της μαίευσης στη χώρα μας οφείλει να διατηρηθεί. Απαραίτητη είναι η γυναικολογική εξέταση της γυναίκας και η λήψη του παπ τεστ εντός 3μήνου προ της σύλληψης ή κατά την πρώτη επίσκεψη της εγκυμονούσας στον γυναικολόγο» συμπληρώνει. Ο καρκίνος μπορεί να μεταδοθεί από μια μητέρα με καρκίνο του τραχήλου της μήτρας σε ένα νεογέννητο όταν το μωρό διέρχεται από τον τράχηλο και τον κόλπο κατά τον φυσιολογικό τοκετό. Αυτό είναι το συμπέρασμα δύο πρωτοφανών περιπτώσεων από την Ιαπωνία, όπου οι ερευνητές περιγράφουν καρκίνο του πνεύμονα σε δύο αγόρια που «πιθανότατα αναπτύχθηκε» από τις μητέρες τους μέσω κολπικής μετάδοσης κατά τη γέννηση.
"Η μετάδοση του καρκίνου της μητέρας στο νεογνό είναι εξαιρετικά σπάνια και εκτιμάται ότι συμβαίνει σε περίπου 1 βρέφος ανά 500.000 μητέρες με καρκίνο", γράφει η Ayumu Arakawa, ιατρός του Εθνικού Νοσοκομειακού Κέντρου Καρκίνου στην Ιαπωνία και συγγραφέας στη σχετική επιστημονική έρευνα που δημοσιεύθηκε στις 7 Ιανουαρίου του 2021 στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση The New England Journal of Medicine. Στις δύο νέες περιπτώσεις, οι γενετικές αναλύσεις και οι υπόλοιπες εξετάσεις υποδηλώνουν ότι οι καρκίνοι του πνεύμονα και των δύο αγοριών αναπτύχθηκαν μετά την αναρρόφηση καρκινικών κυττάρων του τραχήλου της μήτρας στους πνεύμονές τους κατά τη διέλευση από τον τράχηλο της μήτρας. Δυστυχώς, και οι δύο μητέρες, καθεμία από τις οποίες είχε διαγνωστεί με καρκίνο του τραχήλου της μήτρας μετά τη γέννηση, πέθαναν ενώ τα αγόρια τους ήταν ακόμα βρέφη. Στην πρώτη περίπτωση είχε διενεργηθεί παπ τεστ 7 μήνες πριν την εγκυμοσύνη, το οποίο περιέργως ήταν αρνητικό. Στην δεύτερη περίπτωση υπήρχε πολύποδας μέσα στον τράχηλο της μήτρας, ο οποίος δεν ελέγχθηκε με βιοψία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Προηγούμενες περιπτώσεις, εκ των οποίων μόνο 18 έχουν καταγραφεί, υποτίθεται ότι εμφανίστηκαν μέσω διαπλακουντιακής μετάδοσης. Μέχρι τώρα οι δημοσιευμένες περιπτώσεις «μετάδοσης» κακοήθειας από τη μητέρα στο βρέφος αφορούν σε περιπτώσεις μελανώματος και λευχαιμίας. Το εξαιρετικά αυτό σπάνιο φαινόμενο έχει πιθανά να κάνει με μετάδοση μέσω του ομφαλοπλακουντιακού αίματος και την αποτυχία του φραγμού του πλακούντα να εμποδίσει το πέρασμα των καρκινικών κυττάρων στο νεογνό.
Στην περίπτωση των αγοριών από την Ιαπωνία, και οι δύο περιπτώσεις ανακαλύφθηκαν τυχαία κατά τη διάρκεια μιας ανάλυσης των αποτελεσμάτων των συνηθισμένων δοκιμών αλληλουχίας επόμενης γενιάς ( next generation sequencing) σε μια προοπτική δοκιμή γονιδιακού προφίλ σε ασθενείς με καρκίνο, γνωστό ως TOP-GEAR. Σε άλλες περιπτώσεις μετάδοσης μητέρας-εμβρύου, το βρέφος είχε πολλαπλές μεταστάσεις στον εγκέφαλο, τα οστά, το συκώτι, τους πνεύμονες και τους μαλακούς ιστούς, οι οποίοι σχετίστηκαν με την υποτιθέμενη αιματογενή εξάπλωση μέσω του πλακούντα. Ωστόσο, στα δύο αγόρια, οι όγκοι παρατηρήθηκαν μόνο στους πνεύμονες και εντοπίστηκαν κατά μήκος των βρόγχων.
Αυτό το περιβρογχικό μοτίβο ανάπτυξης όγκου υποδεικνύει ότι οι όγκοι προέκυψαν στο βρέφος μετά από αναρρόφηση κολπικών υγρών της μητέρας μολυσμένων με όγκο κατά τον φυσιολογικό τοκετό. Επιπλέον, οι όγκοι και στα δύο αγόρια δεν είχαν το χρωμόσωμα Υ και μοιράστηκαν πολλές σωματικές μεταλλάξεις, ένα γονιδίωμα HPV και αλληλόμορφα SNP με όγκους από τις μητέρες. "Τα πανομοιότυπα μοριακά προφίλ των μητρικών και παιδιατρικών όγκων που αποδεικνύονται από την αλληλουχία επόμενης γενιάς, καθώς και η θέση των όγκων στα παιδιά, παρέχουν ισχυρές ενδείξεις για μετάδοση καρκίνου κατά τη διάρκεια του τοκετού", συνοψίζει ο Dr Zakhour, MD του UCLA.
« Οι μηνιαίες επισκέψεις που πραγματοποιούν οι εγκυμονούσες στον μαιευτήρα- γυναικολόγο για την παρακολούθηση της πορείας της εγκυμοσύνης και ο τακτικός έλεγχος της υγείας του εμβρύου και της μητέρας είναι επιτακτική ανάγκη. Ο γυναικολόγος οφείλει να εξετάζει τακτικά τον τράχηλο και όπου κρίνει απαραίτητο να προβαίνει σε επεμβατικές πράξεις ακόμα και κατά την εξέλιξη μιας εγκυμοσύνης, όπως είναι η βιοψία και η κωνοειδής εκτομή του τραχήλου της μήτρας» αναφέρει ο Dr Μακρής Γιώργος- Μάριος, Μαιευτήρας- Γυναικολόγος και ειδικός Γυναικολόγος Ογκολόγος, Διευθυντής στην Ευρωκλινική Αθηνών. « Το διακύβευμα της λανθασμένης ή άτολμης παρακολούθησης μιας εγκύου είναι ακόμα και η απώλεια μιας ανθρώπινης ζωής, όπως δραματικά αποκαλύπτει αυτή η ανησυχητική δημοσίευση σε μια από τις κορυφαίες επιστημονικές επιθεωρήσεις του κόσμου το New England Journal of Medicine. Ο ρόλος του ειδικού γυναικολόγου ογκολόγου στη διάρκεια μιας εγκυμοσύνης μπορεί να αποβεί σωτήρια για τη ζωή βρέφους και μητέρας».
Ευχαριστούμε τον Dr Μακρή Γιώργο- Μάριο MD, PhD, MSc, Μαιευτήρα- Χειρουργό- Γυναικολόγο, Ειδικό Γυναικολόγο Ογκολόγο (EBCOG- ESGO accreditation ), Διδάκτωρα Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντή "Ευρωκλινικής Αθηνών", Αθήνα.
* Πηγή: N Engl J Med. 2021;384:42-50.