Η εγκυμοσύνη φέρνει μαζί της πολλές αλλαγές. Ενώ όμως όλες οι γυναίκες λίγο-πολύ περιμένουν ότι στη διάρκειά της μπορεί να μεγαλώσει το στήθος της ή να νιώθει κούραση και να έχει ξαφνικές αλλαγές στη διάθεση, συνήθως δεν περιμένουν ότι η εγκυμοσύνη μπορεί επίσης να αλλάξει τον τρόπο που σκέφτονται! Κι όμως, σύμφωνα με την κλινική Mayo, πολύ συχνά οι έγκυες αναπτύσσουν προβλήματα στη μνήμη ή αυτό που ονομάζεται “ομίχλη του εγκεφάλου” (brain fog) και χαρακτηρίζεται από δυσκολία στη συγκέντρωση. Τι είναι αυτό που προκαλεί αλλαγές στον εγκέφαλο, πόσο διαρκούν τα συμπτώματα αυτά και τι μπορεί να κάνει μια γυναίκα για να τα αντιμετωπίσει;

Το “baby brain” και πού οφείλεται

Συχνά οι έγκυες παραπονιούνται ότι δεν θυμούνται πού έχουν βάλει τα κλειδιά τους ή ότι κάνουν διάφορες παράλογες κινήσεις, όπως για παράδειγμα, να ψάχνουν το τηλεκοντρόλ της τηλεόρασης και να το βρίσκουν στο...ψυγείο. Για αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει ο (μη ιατρικός) όρος “baby brain” που συνήθως αναφέρεται στην απώλεια μνήμης ή μια γενικότερη “θολούρα” που επικρατεί στο μυαλό μιας εγκύου. Σε ό,τι αφορά το πού οφείλεται το φαινόμενο αυτό, δεν υπάρχει μία ξεκάθαρη εικόνα. Μερικές μελέτες έχουν δείξει ότι ο εγκέφαλος των εγκύων ατόμων συρρικνώνεται, ενώ άλλες έχουν παρουσιάσει στοιχεία που δείχνουν μείωση της φαιάς ουσίας, η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει τη γνωστική λειτουργία. Κάποιοι επιστήμονες ωστόσο διαφωνούν, σημειώνοντας ότι η εγκυμοσύνη δεν αλλάζει το σχήμα ή τη δομή του οργάνου. Σύμφωνα με μια ανασκόπηση 20 σχετικών μελετών από τη Mayo Clinic, υπάρχουν στοιχεία ότι οι έγκυες εμφάνιζαν φτωχότερη γνωστική λειτουργία, μνήμη και εκτελεστική λειτουργικότητα — όμως αυτές οι αλλαγές δεν επηρεάζουν παράγοντες όπως για παράδειγμα η εργασιακή απόδοση και γίνονται αντιληπτές μόνο από τις ίδιες τις εγκύους και άτομα του στενού περιβάλλοντός της. Άλλοι παράγοντες που θεωρείται ότι μπορεί να ευθύνονται για το περίφημο baby brain είναι:

Οι ορμονικές αλλαγές: Τα επίπεδα των ορμονών αλλάζουν σημαντικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και υπάρχει η άποψη ότι αυτές οι αλλαγές σε συγκεκριμένες ορμόνες, όπως η προγεστερόνη, θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ικανότητα μιας γυναίκας να σκέφτεται καθαρά. 

Η έλλειψη ύπνου: Ο ύπνος είναι απαραίτητος για όλους. Ωστόσο, επειδή πολλοί μέλλοντες γονείς βιώνουν αϋπνία, υπάρχει η πιθανότητα να επηρεάζεται η ικανότητά τους να εστιάζουν την προσοχή τους σε ζητήματα που θεωρούνται απλά και καθημερινά ή/και να παρουσιάζουν μικρή απώλεια μνήμης.

Το στρες: Όπως η έλλειψη ύπνου, έτσι και το άγχος μπορεί να επηρεάσει έναν οργανισμό με πολλούς τρόπους, δηλαδή μπορεί να προκαλέσει μυϊκή ένταση, πόνο και υψηλή αρτηριακή πίεση, ενώ μελέτες έχουν συνδέσει τα υψηλά επίπεδα στρες με απώλεια μνήμης.

Πόσο διαρκούν τα συμπτώματα

Παρόλο που πολλές γυναίκες έχουν διαπιστώσει ότι νιώθουν το μυαλό του να λειτουργεί καλύτερα αμέσως μετά τον τοκετό, ωστόσο ορισμένες μελέτες υποδηλώνουν ότι αυτό το φαινόμενο μπορεί να συνεχιστεί για χρόνια. Σύμφωνα με μια μελέτη του Δεκεμβρίου 2016 που δημοσιεύτηκε στο Nature Neuroscience , το λεγόμενο “baby brain” μπορεί να επιμείνει για τουλάχιστον δύο χρόνια μετά τη γέννηση του μωρού.

Πώς να διαχειριστείτε την κατάσταση

Το πρώτο που πρέπει να κάνετε είναι να τρώτε καλά και να κοιμάστε αρκετά. Εάν δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε καλά το βράδυ, δοκιμάστε να κοιμάστε για λίγο μέσα στην ημέρα. Επίσης, φροντίστε να πίνετε άφθονο νερό -ακόμη και η ήπια αφυδάτωση μπορεί να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην ικανότητά σας να εστιάζετε, ενώ περιορίζει την ενέργεια. Μια καλή ιδέα είναι να καταπιάνεστε με ασχολίες που τονώνουν τον εγκέφαλο, όπως τα σταυρόλεξα και το Sudoku. Τέλος, εάν τα προβλήματα στη μνήμη δυσχεραίνουν την καθημερινότητά σας, οργανώστε καλύτερα το πρόγραμμά σας, βάζοντας αφύπνιση στο κινητό τις ώρες που πρέπει να πάρετε τις βιταμίνες σας ή να πάτε τα μεγαλύτερα παιδιά στις δραστηριότητές τους κ.λπ.