Έντονο προβληματισμό οφείλει να προκαλεί στην ελληνική κοινωνία και Πολιτεία το πρόβλημα της υπογεννητικότητας στη χώρα μας, το οποίο τείνει να λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Το ποσοστό γεννητικότητας στην Ελλάδα συγκαταλέγεται στα χαμηλότερα στην Ευρώπη, ενώ το ποσοστό των ηλικιωμένων ανθρώπων αναμένεται να αυξηθεί τις επόμενες δεκαετίες, με σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις για τη χώρα. Τα παραπάνω συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια της Ημερίδας Ευαισθητοποίησης για την Υπογεννητικότητα με τίτλο «Ας γεννήσουμε λύσεις», που διοργάνωσε η Ελληνική Εταιρεία Περιγεννητικής Ιατρικής (Ε.Ε.Π.Ι.).
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης παρουσιάστηκαν διεθνή στοιχεία αναφορικά με τις τάσεις της υπογεννητικότητας σε συνάρτηση με κοινωνικές, οικονομικές και πολιτισμικές παραμέτρους. Όπως αναφέρθηκε, η υπογεννητικότητα χαρακτηρίζει τις ευημερούσες δυτικές κοινωνίες, μολονότι η κουλτούρα κάθε χώρας επηρεάζει το μέγεθος της οικογένειας και σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να επιβραδύνει τους ρυθμούς μείωσης των γεννήσεων (χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η Γαλλία και οι Η.Π.Α., όπου οι οικογένειες με περισσότερα από δύο παιδιά εξακολουθούν να είναι πολυάριθμες).
Όσον αφορά στην Ελλάδα ωστόσο, τα πρόσφατα στοιχεία για τη φυσική κίνηση του πληθυσμού επιτείνουν την ανησυχία για το πρόβλημα της υπογεννητικότητας και επιτάσσουν την άμεση λήψη μέτρων αντιμετώπισής του. Στην περίπτωση της χώρας μας, η πτωτική τάση της γεννητικότητας επιδεινώθηκε σημαντικά από την οικονομική κρίση και την αρνητική μετανάστευση της τελευταίας δεκαετίας, αλλά και την έλλειψη αποτελεσματικών και συνεκτικών πολιτικών αντιμετώπισης του προβλήματος. Κατά συνέπεια, το ποσοστό γεννητικότητας (περίπου 1,35 γεννήσεις ανά γυναίκα) είναι σήμερα πολύ χαμηλό σε σχέση με το απαιτούμενο 2,1 για τη σταθεροποίηση του πληθυσμού, χωρίς να υπολογίζεται η μετανάστευση. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, το 2017 σημειώθηκε αρνητικό ρεκόρ γεννήσεων σε σχέση με τους θανάτους (90.000 γεννήσεις, οι οποίες μεταφράζονται σε μείωση 4,7% σε σχέση με το 2016).
Αίσθηση προκαλεί επίσης η παρουσίαση στοιχείων Έκθεσης της Επιστημονικής Επιτροπής για το δημογραφικό ζήτημα, η οποία προβλέπει ότι το 2035 η συρρίκνωση του πληθυσμού της Ελλάδας θα κυμαίνεται μεταξύ 4,1% και 12,4% σε σχέση με το 2015. Ακόμη χειρότερα, έως το 2050 η μείωση αυτή αναμένεται να κυμαίνεται μεταξύ 7,3% και 23,4% σε σχέση με το 2015. Παράλληλα, οι ρυθμοί γήρανσης του πληθυσμού αναμένεται να επιταχυνθούν τις επόμενες δεκαετίες, επιφέροντας πρόσθετη επιβάρυνση στην οικονομία, το ασφαλιστικό ζήτημα και το εθνικό σύστημα Υγείας, ενώ ανησυχητική κρίνεται και η αναμενόμενη αύξηση των υπερηλίκων (ατόμων ηλικίας άνω των 85 ετών).
Ημερίδα «Ας γεννήσουμε λύσεις!»
Αναγνωρίζοντας την κρισιμότητα της σημερινής δημογραφικής κατάστασης, η Ελληνική Εταιρεία Περιγεννητικής Ιατρικής διοργάνωσε στις 14 Απριλίου 2019 ανοικτή ενημερωτική Ημερίδα για την υπογεννητικότητα, με στόχο την ανάδειξη των επιπτώσεων του προβλήματος στην οικογένεια και στην κοινωνία, καθώς και τη δημιουργία διαλόγου για την ανεύρεση των καλύτερων δυνατών λύσεων.
Η Ημερίδα πραγματοποιήθηκε στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και περιελάμβανε ομιλίες ειδικών επιστημόνων για το πρόβλημα, παρουσίαση νεότερων μελετών και συζήτηση με το κοινό, ενώ πλαισιώθηκε από σειρά εκδηλώσεων για τις οικογένειες που επισκέφθηκαν το χώρο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο της Ημερίδας πραγματοποιήθηκε συζήτηση με το κοινό την οποία συντόνισε η δημοσιογράφος Ράνια Θρασκιά, και συμμετείχαν οι ιδιαίτερα δημοφιλείς τρίτεκνοι γονείς, Σταματίνα Τσιμτσιλή, και Μάριος Αθανασίου, καθώς και η Ελένη Πετρουλάκη (4 παιδιά). Σκοπός της συζήτησης ήταν:
Να προαγάγει το πρότυπο της πολύτεκνης οικογένειας
Να αναδείξει ότι η ευτυχία της πολύτεκνης οικογένειας είναι ίδια σε όλους
Να δώσει πρακτικές και βιωματικές απαντήσεις σε δισταγμούς που έχουν τα σύγχρονα ζευγάρια
Να δοθεί δημοσιότητα στα παραπάνω μηνύματα, ώστε να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση του κοινού
Η Ημερίδα αυτή ήταν η αρχή της δράσης και μιας σειράς ενεργειών της Ε.Ε.Π.Ι. με στόχο να ευαισθητοποιηθεί και να προβληματιστεί η κοινωνία για το μείζον θέμα της υπογεννητικότητας. Με τις δράσεις της η Ε.Ε.Π.Ι. θα προτρέψει και θα επηρεάσει τα μέλη της, την Επιστημονική Κοινότητα, την Κοινωνία, τους Φορείς και την Πολιτεία για ενέργειες αντιμετώπισης του προβλήματος. Θα καταστήσει τους Παιδιάτρους και τους Γυναικολόγους συμμέτοχους, ώστε να αναγνωρίσουν το πρόβλημα και να αναλάβουν δράσεις ενημέρωσης και επιρροής των ζευγαριών. Θα αναζητήσει και θα προτείνει πρακτικές λύσεις για την αλλαγή του αρνητικού κλίματος.