Πότε κακομαθαίνουμε τα παιδιά;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτό συμβαίνει όταν τους προσφέρουμε υπερβολικά πολλά υπερβολικά νωρίς. Τις περισσότερες φορές, η αιτία δεν είναι οι απαιτήσεις του παιδιού αλλά οι ενοχές που έχουν οι ίδιοι οι γονείς, επειδή δεν μπορούν να βρίσκονται πολλές ώρες κοντά τους. Έτσι επιχειρούν να «εξαγοράσουν» τη φροντίδα και το χρόνο που νιώθουν ότι τους έχουν στερήσει. Άλλοι λόγοι που κάνουν τα παιδιά κακομαθημένα είναι η υπερβολική ελευθερία -όταν τους επιτρέπουμε να κάνουν ό,τι θέλουν, όποτε θέλουν και με όποιο τρόπο θέλουν- και η υπερβολική φροντίδα με την έννοια ότι εξακολουθούμε και να αναλαμβάνουμε να κάνουμε για εκείνα όσα μπορούν να κάνουν μόνα τους, στερώντας τους έτσι την ευκαιρία να έρθουν αντιμέτωπα με τις συνέπειες του να μην κάνουν κάτι ή να μην το κάνουν σωστά.
Συχνά οι γονείς επιθυμούν να είναι οι καλύτεροι φίλοι των παιδιών τους και μολονότι αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό, το πιο σημαντικό είναι να μην ξεχνάνε ποιος είναι ο πραγματικός ρόλος τους: να είναι οι γονείς! Αυτό σημαίνει ότι είναι δίπλα τους όχι για να τα διασκεδάζουν ή για να βεβαιώνονται ότι είναι πάντα χαρούμενα, για να λύνουν τα προβλήματά τους και να τους παρέχουν όλα όσα θέλουν. Στην πραγματικότητα, το μόνο που έχουν ανάγκη τα παιδιά από τους γονείς είναι χρόνος και προσοχή. Όμως ακόμα κι αυτά τα χρειάζονται στις σωστές δόσεις και με το σωστό τρόπο -ανάλογα με το στάδιο της ανάπτυξης όπου βρίσκονται.
Τα σημάδια ότι το παιδί είναι κακομαθημένο
Διαμαρτύρεται για τα πάντα
Δεν ακολουθεί τους κανόνες και δεν συμβιβάζεται με τις προτροπές του γονιού
Έχει υπερβολικές ή παράλογες απαιτήσεις
Δεν μπορεί να καταλάβει τη διαφορά ανάμεσα σε αυτά που επιθυμεί κι αυτά που χρειάζεται
Επιμένει να γίνονται όλα με το δικό του τρόπο
Προσπαθεί να ελέγξει τους άλλους
Δεν σέβεται τα δικαιώματα των άλλων ανθρώπων
Συνεχώς διαμαρτύρεται ότι βαριέται
Νιώθει ότι έχει περισσότερα δικαιώματα από τους άλλους
Εκνευρίζεται εύκολα
Είναι ανυπόμονο και τα θέλει όλα τώρα
Είναι ανεύθυνο
Θέλει πάντα κάτι περισσότερο
Διαβάστε κι εδώ τα 10 πιο συχνά λάθη που κάνουν οι γονείς...
Οι συνέπειες
Τα παιδιά που μεγαλώνουν γνωρίζοντας ότι το «όχι» τις περισσότερες φορές μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε «ναι», καταλήγουν να μην αποκτούν κάποιες δεξιότητες που είναι απαραίτητες για τη ζωή τους. Έτσι:
- Στην ενήλικη ζωή τους δυσκολεύονται να διαχειριστούν την απογοήτευση. Το αποτέλεσμα; Συνήθως αποτυγχάνουν να διαμορφώσουν σωστές επαγγελματικές και προσωπικές σχέσεις, γιατί δεν γίνονται υπεύθυνα άτομα.
- Νιώθουν ανασφάλεια. Τα όρια είναι απαραίτητα στα παιδιά γιατί χρειάζονται ένα δομημένο περιβάλλον προκειμένου να νιώσουν ασφάλεια.
- Γίνονται εγωκεντρικά. Η αληθινή ευτυχία προϋποθέτει να βάζεις συχνά τον εαυτό σου σε δεύτερη μοίρα προκειμένου να εξυπηρετήσεις κάποιον άλλο -και αυτό είναι κάτι που τα κακομαθημένα παιδιά δεν θα μάθουν ποτέ. Έτσι βάζουμε τις βάσεις για να γίνουν νάρκισσοι και αντικοινωνικοί.
- Δεν έχουν κίνητρα. Τα παιδιά που αποκτούν εύκολα όσα θέλουν δεν εκτιμούν στην πραγματικότητα τίποτα από όλα αυτά. Εάν μπορούν να έχουν από πολύ νωρίς και χωρίς καμία προσπάθεια ό,τι ζητήσουν, για ποιο λόγο να μάθουν α δουλεύουν για κάτι;
- Δεν εκτιμούν τίποτα. Τα παιδιά σπάνια συνειδητοποιούν ότι προκειμένου να αποκτήσουν εκείνα ένα παιχνίδι ή ένα gadget οι γονείς τους χρειάστηκε να ξοδέψουν χρήματα και χρόνο. Το θεωρούν απλά δεδομένο. Όσα έχουν λιγότερα παιχνίδια εκτιμούν περισσότερο το ότι κάποιος τους τα έδωσε.
Διαβάστε κι εδώ πώς να μεγαλώσετε ένα... κακομαθημένο παιδί σε 8 βήματα!
Τι μπορούμε να κάνουμε εάν βλέπουμε ότι έχουμε κακομάθει το παιδί μας
Μάθετε να αναγνωρίζετε πότε είστε έτοιμοι να ενδώσετε. Το παιδί μπορεί να γκρινιάξει, να κλάψει, να ικετέψει, να προσπαθήσει να σας χειραγωγήσει προκειμένου να πάρει αυτό που θέλει. Εάν εσείς είστε της άποψης ότι δεν πρέπει να του κάνετε το χατίρι πρέπει να είστε σταθεροί στο «όχι».
Μια στο τόσο, ζητήστε εσείς κάτι από τα παιδιά. Για παράδειγμα, εάν βοηθήσατε για να κάνουν κάτι που μπορούσαν να κάνουν και μόνα τους (π.χ. να τακτοποιήσουν το γραφείο τους) ζητήστε να... αποζημιωθείτε για το χρόνο και τον κόπο σας, αναθέτοντάς τους κάποια άλλη δουλειά (π.χ. να αδειάσουν το πλυντήριο πιάτων).
Κάθε χρόνο, στα γενέθλιά του, δώστε του την ευκαιρία να επιλέξει ένα νέο προνόμιο και μια καινούρια υποχρέωση. Με τον τρόπο αυτό, καθώς μεγαλώνει θα έχει μεγαλύτερο έλεγχο και ελευθερία στη ζωή του -αλλά θα ξέρει ότι αυτό συνοδεύεται απαραίτητα με περισσότερες υποχρεώσεις.
Βεβαιωθείτε ότι αναλαμβάνουν την ευθύνη των πράξεών τους. Εάν λερώσουν κάτι θα πρέπει να το καθαρίσουν μόνα τους κι αν το ένα αδερφάκι χτυπήσει το άλλο, θα πρέπει ο «θύτης» να βοηθήσει το «θύμα» να βάλει πάγο εκεί που πονάει. Διαφορετικά, μαθαίνουν ότι μπορούν να κάνουν οτιδήποτε, αρκεί μετά να ζητήσουν συγνώμη.
Μην προσπαθείτε να βγάζετε το... φίδι από την τρύπα. Εάν ξεχάσει το φυλλάδιο με τις εργασίες για το σπίτι στο σχολείο, ζητήστε να βρει εκείνο τη λύση αντί να το καθησυχάσετε αμέσως προτείνοντας να βγάλει φωτοτυπία το φυλλάδιο κάποιου συμμαθητή του. Σε κάθε περίπτωση, φροντίστε να μάθει ότι το να θυμάται είναι πιο εύκολο από το να ξεχνάει -και όχι το αντίστροφο.
Μην επιτρέπετε να βρίσκονται συνεχώς στο επίκεντρο. Σίγουρα είναι απαραίτητο να προσφέρουμε πολλή στοργή και αγάπη στα παιδιά μας. Όμως είναι εξίσου σημαντικό να μας βλέπουν να έχουν κι άλλα ενδιαφέροντα. Μπορείτε να προσφέρετε κι αλλού -όπως σε μια εθελοντική οργάνωση.
Αφήστε τα να βιώσουν τις συνέπειες των πράξεών τους. Εσείς επιμένετε να μαζέψουν το δωμάτιό τους πριν πάτε στο πάρτι κι εκείνα δεν κάνουν απολύτως τίποτα. Η λύση δεν είναι να αρχίσετε να μαζεύετε εσείς προκειμένου να μην απογοητευτούν που θα χάσουν το πάρτι!
Μην χρυσώνετε το χάπι! Εάν έχετε ορίσει κάποια συνέπεια θα πρέπει να την εφαρμόσετε στην περίπτωση που το παιδί δεν τήρησε τους όρους της συμφωνίας. Αυτό σημαίνει ότι θα δυσαρεστηθεί, αλλά δεν πειράζει. Μην προσπαθήσετε να το κάνετε να νιώσει καλύτερα, προσφέροντας παγωτό ή επιτρέποντας να δει πιο πολλές ώρες τηλεόραση. Μη φοβάστε να γίνετε «δυσάρεστοι» στο παιδί σας.
Μην προσπαθήσετε να τα αλλάξετε όλα με τη μία. Εάν διαπιστώνετε ότι υπήρξατε υπερβολικά ελαστικοί με τα παιδιά σας, μην επιχειρήσετε να αλλάξετε μέθοδο σε μια μέρα γιατί είναι λογικό να συναντήσετε αντιδράσεις. Ξεκινήστε κάνοντας ένα βήμα τη φορά και εφαρμόστε το σταθερά μέχρι να γίνει συνήθεια. Στη συνέχεια, προχωρήστε σε άλλη μία αλλαγή.
Βοηθήστε να κάνουν τη διάκριση ανάμεσα στις ανάγκες και τις επιθυμίες. Είναι λογικό τα παιδιά να χρειάζονται κάποια πράγματα μερικές φορές. Εάν όμως θέλουν κάτι κάθε μέρα, τότε είναι βέβαιο ότι σύντομα δεν θα ικανοποιούνται με τίποτα!