Ήρθαν οι γιορτές! Και δεν υπάρχει πιο αγαπημένη περίοδος για τα παιδιά αλλά και για μας, αφού οι μέρες αυτές είναι συνυφασμένες με τη χαρά, τη διασκέδαση, αλλά και με την προσμονή των χριστουγεννιάτικων δώρων. Δώρα από τους γονείς, από τους συγγενείς, από τον Άγιο Βασίλη. Και έτσι το τρέξιμο αλλά και το άγχος για κάθε γονιό ξεκινά! Και το άγχος είναι μεγάλο για κάθε γονιό, που προσπαθεί να κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για το παιδί του. Να του προσφέρει ό,τι εκείνο θέλει, όλα όσα πιστεύει πως θα το κάνουν χαρούμενο. Όχι μόνο δεν θέλει να του στερήσει τίποτα, αλλά αντίθετα θέλει να το γεμίσει δώρα για να το κάνει να χαρεί! Πόσα δώρα όμως χρειάζεται ένα παιδί για να νιώσει πραγματικά ευτυχισμένο;
Γιατί θέλουμε να κάνουμε πολλά δώρα στα παιδιά μας;
Δεν είναι λίγοι οι γονείς που για να ευχαριστήσουν τα παιδιά τους, προσπαθούν να τους χαρίσουν όλα τα δώρα που μπορεί εκείνα να επιθυμούν. Ή τουλάχιστον, όσα περισσότερα μπορούν. Τρέχουν λοιπόν στα πολυκαταστήματα και αγοράζουν πολλά παιχνίδια! Με τον τρόπο αυτό, εξασφαλίζουν την ευτυχία και τη χαρά του παιδιού τους, η οποία πιστεύουν πως εξαρτάται από την ποσότητα των δώρων που θα πάρει από αυτούς. «Όσο περισσότερα έχει, τόσο πιο ευτυχισμένο θα νιώθει», «Δεν θέλω να του λείψει τίποτα, να μην στερηθεί τίποτα γιατί το αγαπάω», είναι φράσεις που ακούμε συχνά. Και έτσι προσπαθούν να καλύψουν όλες τις επιθυμίες του αγοράζοντας πολλά δώρα. Αυτό όμως που ξεχνούν, είναι πως η κάλυψη μιας επιθυμίας ενός παιδιού όπως για παράδειγμα η επιθυμία του για την απόκτηση ενός παιχνιδιού, δεν συνεπάγεται και την κάλυψη των αναγκών του. Τα πολλά δώρα λοιπόν, δεν σημαίνουν αλλά ούτε και εξασφαλίζουν την αγάπη για κανένα παιδί.
Καλύπτοντας τις δικές μας επιθυμίες
Δεν είναι λίγες οι φορές που ο ερχομός των γιορτών φέρνει μαζί του αναμνήσεις από την δική μας παιδική ηλικία. Πώς περνούσαμε τις μέρες αυτές με την οικογένεια και τους φίλους μας, τα δώρα που μας κάνανε, αλλά και τα δώρα που θέλαμε και δεν παίρναμε ποτέ. Δεν είναι λοιπόν λίγοι οι γονείς, που προβάλλουν τις επιθυμίες που είχαν σαν παιδιά ή ακόμα κα τις επιθυμίες που έχουν σαν ενήλικες στα δώρα των παιδιών τους. Νιώθοντας πως οι ίδιοι σαν παιδιά στερήθηκαν τα δώρα που επιθυμούσαν, έχουν την ανάγκη να προσφέρουν πολλά δώρα στα παιδιά τους, έτσι ώστε και εκείνα να μην νιώσουν στέρηση, αλλά και οι ίδιοι να νιώσουν καλά με τον εαυτό τους. Πολλές φορές μάλιστα τα δώρα που προσφέρουν στα παιδιά τους δεν έχουν καμία σχέση με αυτά που εκείνα επιθυμούν, ούτε έχουν ως απώτερο σκοπό τους να τα ευχαριστήσουν. Αντίθετα προβάλλουν τα δικά τους όνειρα και τις δικές τους επιθυμίες. Έτσι δεν είναι λίγες οι φορές που βλέπουμε παιδιά να μην είναι ικανοποιημένα ακόμα και με ένα πολύ ακριβό και φανταχτερό δώρο, όχι γιατί είναι αχάριστα αλλά γιατί απλά το δώρο αυτό δεν είναι αυτό που πραγματικά επιθυμούσαν.
Εξαγοράζοντας τις ενοχές μας…
Ένας λόγος για τον οποίο συχνά οι γονείς χαρίζουν πολλά και κάποιες φορές ακριβά δώρα, είναι γιατί πιστεύουν πως τα δώρα αυτά θα καλύψουν όλα τα πιθανά παράπονα των παιδιών απέναντί τους, αλλά και όλα τα δικά τους παράπονα απέναντι στο γονεϊκό τους ρόλο. Κι αυτό γιατί νιώθουν ενοχές, πιστεύοντας πως δεν είναι σωστοί στο ρόλο τους αυτό. Οι πολλές ώρες εργασίας, οι αρκετές ώρες απουσίας από το σπίτι, ο λίγος χρόνος αφιερωμένος στα παιδιά, είναι μερικοί από τους λόγους που μπορεί να κάνουν ένα γονιό να νιώσει ενοχές. Προσφέροντάς τους λοιπόν όσο περισσότερα δώρα μπορούν, προσπαθούν από την μία να καλύψουν το κενό αυτό της απουσίας τους στα παιδιά δείχνοντάς τους πως ενδιαφέρονται πολύ γι’ αυτά, ενώ από την άλλη να καλύψουν το αίσθημα ενοχής που νιώθουν που απέναντί τους. Όλα τα παιδιά όμως έχουν μία βασική ανάγκη, τους ίδιους τους γονείς τους. Την αγάπη, τη φροντίδα, το ενδιαφέρον, την παρουσία τους. Και κανένα δώρο στον κόσμο δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ανάγκη τους αυτή.
Ο κίνδυνος των ατελείωτων δώρων…
Βέβαια πολλοί από σας θα σκέφτεστε, εντάξει πόσο άσχημο είναι να παίρνει κανείς πολλά δώρα; Ποιο παιδί δεν θα χαιρότανε; Και όμως το να πνίγουμε τα παιδιά μας στα δώρα, δεν είναι τόσο αβλαβές όσο νομίζουμε. Τα πολλά δώρα μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση στα παιδιά, δίνοντάς τους το μήνυμα πως δείχνουμε την αγάπη μας με την ποσότητα ή το κόστος των δώρων που προσφέρουμε στον άλλο. Και η αντίληψη πως μας αγαπά όποιος μας προσφέρει πολλά ή ακριβά δώρα, δεν είναι καθόλου υγιής ούτε για ένα παιδί, αλλά ούτε και για μας τους ενήλικες. Έτσι, το να συνδέουμε τις μέρες γιορτής, αλλά και την αγάπη που νιώθουμε εμείς για τα παιδιά μας με τα δώρα που τους προσφέρουμε, θα τα εμποδίσει να καταλάβουν την πραγματική αξία και έννοια της αγάπης και της προσφοράς.
Η παγίδα του καταναλωτισμού
Η «μάστιγα» του καταναλωτισμού, επηρεάζει τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο την καθημερινή μας ζωή. Και μην φανταστείτε πως η επιρροή αυτή αφορά μόνο εμάς, τους ενήλικες. Στην ίδια παγίδα με εμάς και πολλές φορές σε μεγαλύτερο βαθμό, πέφτουν και τα παιδιά. Κι αυτό γιατί τα παιδιά δεν έχουν ούτε την ωριμότητα, ούτε τη λογική, αλλά ούτε και την δύναμη να αντιμετωπίσουν τις φανταχτερές αυτές εικόνες. Οι ατελείωτες διαφημίσεις καινούριων και όμορφων παιχνιδιών, σε συνδυασμό με την έξυπνη παρουσίασή τους, κάνουν από την μία τα παιδιά να μην μπορούν να τους αντισταθούν και από την άλλη τους γονείς να μην μπορούν να αποφασίσουν τι από όλα αυτά θα ευχαριστούσε περισσότερο το παιδί τους. Η αντιμετώπιση λοιπόν της καταναλωτικής αυτής μανίας που μπορεί να μας πιάνει την περίοδο των γιορτών, τόσο η δική μας όσο και των παιδιών μας, παίζει καταλυτικό ρόλο τόσο στην ορθή επιλογή των δώρων τους, όσο και για την ψυχική τους υγεία.
Κι αν δεν έχω χρήματα για να τους πάρω δώρα;
Υπάρχουν όμως και οι γονείς, που τρομοκρατούνται μπροστά στις απαιτήσεις των παιδιών τους. Κι αυτό γιατί η οικονομική κρίση έχει χτυπήσει την πόρτα όλων μας. Γονείς ψυχραιμία! Όπως κάθε πράγμα που συμβαίνει στη ζωή μας, έτσι και αυτό μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε με θετικό αλλά και δημιουργικό τρόπο. Η συζήτηση για τα δώρα των Χριστουγέννων, μπορεί να είναι μια πολύ ωραία εισαγωγή των παιδιών γύρω από την έννοια των χρημάτων. Ένας καλός τρόπος, είναι να τους πούμε το χρηματικό ποσό το οποίο δικαιούνται για το χριστουγεννιάτικο δώρο τους, για να σκεφτούν τι θα ζητήσουν με βάση αυτό. Κι αν θέλουμε να τα βοηθήσουμε να έρθουν πιο κοντά με την έννοια της αποταμίευσης αλλά και της προσπάθειας για την επίτευξη των στόχων τους, μπορούμε να τους δώσουμε την ιδέα να συγκεντρώσουν χρήματα έτσι ώστε ή να αγοράσουν κάτι για τον εαυτό τους, είτε να προσθέσουν τα χρήματα αυτά σε αυτά που εμείς θα διαθέσουμε γι’ αυτά.
Της Μαρίας Ποθητού, Σύμβουλου Γονέων & Ανάπτυξης Παιδιού, Συντονίστριας Σχολών Γονέων & Εφήβων, Παιδαγωγού Προσχολικής Αγωγής, Μέλους του Πανελληνίου Συνδέσμου Σχολών Γονέων, Υπεύθυνης ιστοσελίδας www.xamogelakia.com