Περίπου 1 στα 10 μωρά στην Ελλάδα γεννιέται πρόωρα, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες μελέτες, δηλαδή πριν συμπληρώσουν ολόκληρο το διάστημα της κύησης. Τι σημαίνει όμως αυτό για τα ίδια και τους γονείς τους;

Τι σημαίνει «πρόωρο βρέφος»

Για να ολοκληρωθεί μια «κανονική» εγκυμοσύνη απαιτείται να περάσουν 37 έως 42 εβδομάδες -τόσες χρειάζονται προκειμένου να αναπτυχθεί πλήρως το έμβρυο. Όσα μωρά γεννιούνται πριν τις 37 εβδομάδες θεωρούνται πρόωρα και, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, εντάσσονται σε μία από τις ακόλουθες τρεις κατηγορίες:

Εξαιρετικά πρόωρο -εάν γεννηθεί πριν την 28η εβδομάδα (περίπου 9% των πρόωρων γεννήσεων)

Πολύ πρόωρο – εάν γεννηθεί μεταξύ 28ης και 31ης εβδομάδας (περίπου 11% των πρόωρων γεννήσεων) και

Μέτρα πρόωρο – εάν γεννηθεί μεταξύ της 32ης και της 37ης εβδομάδας (περίπου 80% των πρόωρων γεννήσεων).

Τι σημαίνει η προωρότητα για την υγεία του μωρού

Πολλά από τα βρέφη που γεννιούνται πρόωρα εξελίσσονται σε απόλυτα υγιή παιδιά και ενήλικες. Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις, ιδιαίτερα από την κατηγορία των εξαιρετικά πρόωρων μωρών, είναι πιθανό να μην καταφέρουν να επιβιώσουν, καθώς δεν έχουν αναπτυχθεί όλα τα όργανα επαρκών, ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν σωστά έξω από τη μήτρα.

Σε γενικές γραμμές, οι ειδικοί θεωρούν ότι μετά την 24η εβδομάδα της κύησης οι πιθανότητες επιβίωσης είναι εξαιρετικά καλές. Ακόμα κι έτσι όμως, περίπου το ένα τρίτο των παιδιών που θα γεννηθούν πρόωρα θα αντιμετωπίσουν προβλήματα, όπως νοητική στέρηση, κώφωση, τύφλωση ή εγκεφαλική παράλυση. Για το λόγο αυτό, οι γιατροί κάνουν προσπάθεια τα έμβρυα να συμπληρώσουν όσο περισσότερες εβδομάδες γίνεται μέσα στη μήτρα και να γεννηθούν όσο πιο κοντά γίνεται στην «φυσιολογική» ημερομηνία του τοκετού.

Μερικά από τις πιο συχνά προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσει ένα πρόωρο βρέφος είναι:
Προβλήματα στην αναπνοή (οι πνεύμονες είναι από τα όργανα που αναπτύσσονται τελευταία). Δυσκολίες στη σίτιση (προκαλούνται από την αδυναμία να θηλάσουν και να καταπιούν) Αδυναμία να ελέγξουν τη θερμοκρασία του σώματος. Υπνική άπνοια Βραδυκαρδία Ίκτερος Τα πρόωρα αξιολογούνται βάσει της λεγόμενης «διορθωμένης» ηλικίας, δηλαδή της χρονομολιγκής ηλικίας τους μείον το διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στη γέννηση και την ημερομηνία που θα συμπληρωνόταν η κύηση. Σύμφωνα με έρευνες, όταν χρησιμοποιείται αυτή η διορθωμένη ηλικία, τα πρόωρα παιδιά κατακτούν τα αναπτυξιακά ορόσημα στον ίδιο ρυθμό με αυτά που γεννιούνται κανονικά και καλύπτουν τη διαφορά στο μέγεθος που μπορεί να έχουν μέσα στον πρώτο χρόνο της ζωής τους.

Γιατί κάποια μωρά γεννιούνται πρόωρα;

Οι λόγοι που οδηγούν στην προωρότητα είναι πολλές φορές άγνωστοι, αν και υπάρχουν κάποια προβλήματα και άλλοι παράγονες που σχετίζονται με τη μητέρα που είναι γνωστό ότι μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητες για πρόωρο τοκετό, όπως:
Υψηλή αρτηριακή πίεση Διαβήτης Δίδυμα ή πολύδυμη κύηση Ιστορικό πρόωρων γεννήσεων Βαριά μορφής ουρολοίμωξη Κάπνισμα, κατανάλωση αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών Υπερβολικό στρες Βαριές εργασίες Εξωσωματική γονιμοποίηση Πτώση ή ατύχημα Δυστυχώς, δεν υπάρχει αποτελεσματική μέθοδος για να αποφευχθεί ή να προβλεφθεί ότι ένα παιδί πρόκειται να γεννηθεί πρόωρα, αν και κάποιες φορές μπορεί με εισαγωγή στο νοσοκομείο και συγκεκριμένες θεραπείες να καθυστερήσει η έναρξη του τοκετού.

Η φροντίδα του πρόωρου μωρού

Ένα βρέφος που γεννιέται πρόωρα θα χρειαστεί να περάσει ένα μικρό ή μεγαλύτερο διάστημα σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Νεογνών, προκειμένου να καταφέρουν να επιβιώσουν και να προσαρμοστούν πιο ομαλά στη ζωή έξω από τη μήτρα. Εκεί μπορεί να χρειαστεί να του παραχθεί οξυγόνο, τροφή με σωληνάκι εφόσον δεν μπορεί να θηλάσει, λάμπες που ρυθμίζουν τη θερμοκρασία του σώματος και φωτοθεραπεία εάν παρουσιάσει ίκτερο.

Αν και είναι πολύ δυσάρεστο για τους νέους γονείς να μην μπορούν να πάρουν το μωρό τους στο σπίτι ή ακόμα και να το αγκαλιάσουν, αυτός ο χρόνος που θα περάσουν στο νοσοκομείο είναι ζωτικής σημασίας γιατί ο οργανισμός τους είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος σε λοιμώξεις και άλλα προβλήματα υγείας. Όταν το μωρό θα είναι πια ικανό να τραφεί κανονικά, το μητρικό γάλα θεωρείται ιδανική τροφή για την περαιτέρω ανάπτυξή του. Μόλις η σίτιση εδραιωθεί κανονικά (χωρίς να απαιτούνται σωληνάκια) και το μωρό καταφέρει να ρυθμίζει μόνο του τη θερμοκρασία του σώματός του, μπορεί να πάει στο σπίτι του. Τα περισσότερα πρόωρα μωρά δεν έχουν πια κανένα σημάδι της προωρότητας στην ανάπτυξή τους μετά από τη συμπλήρωση του πρώτου ή του δεύτερου χρόνους της ζωής τους.