Το πρώτο βήμα στη λογοθεραπεία είναι η αξιολόγηση. Περιλαμβάνει την προσεκτική παρατήρηση και αξιολόγηση των γλωσσικών ικανοτήτων του παιδιού σας. Με βάση αυτά τα δεδομένα, ο λογοθεραπευτής αναπτύσσει ένα σχέδιο θεραπείας που απαντά στις ιδιαίτερες ανάγκες του παιδιού σας. Η αξιολόγηση δεν περιορίζεται στα αρχικά ραντεβού. Καθόλη τη διάρκεια της θεραπείας, ο λογοθεραπευτής θα μετρά την πρόοδο του παιδιού σας και θα αναπροσαρμόζει τους στόχους του. Η ακριβής αξιολόγηση είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της όλης θεραπείας
Πόσο διαρκεί η θεραπεία;
Στη λογοθεραπεία χρησιμοποιείται μία σειρά δραστηριοτήτων για να επιτευχθούν συγκεκριμένοι στόχοι. Συνήθως χρειάζεται εύλογος χρόνος γι’αυτό. Σπανιότατα το επιθυμητό αποτέλεσμα επιτυγχάνεται με μία ή δύο συνεδρίες. Συνήθως δεν είναι εφικτό να προβλεφθεί με ακρίβεια η διάρκεια της λογοθεραπευτικής παρέμβασης. Όσο πιο σημαντική είναι η διαταραχή, τόσο μεγαλύτερο διάστημα απαιτείται. Αυτό δεν σημαίνει πως το παιδί δεν θα ανταποκριθεί άμεσα. Πιθανόν να δείτε κάποιες άμεσες θετικές αλλαγές και μία σταθερή τάση για βελτίωση. Μπορεί επίσης το παιδί να έχει περιόδους σημαντικής βελτίωσης σαν «ξεσπάσματα» κατά τη διάρκεια της θεραπείας.
Ο ρυθμός και η ένταση με τα οποία το κάθε παιδί ανταποκρίνεται στη λογοθεραπεία είναι διαφορετικά.
Η διαδικασία της λογοθεραπείας
Υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί τρόποι για να αντιμετωπίσει ο λογοθεραπευτής τις γλωσσικές και επικοινωνιακές διαταραχές. Όλοι τους όμως έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά:
o Το παιδί θα αποκτήσει καινούργιες δεξιότητες. Ανάλογα με τις γλωσσικές και επικοινωνιακές δυσκολίες του, μπορεί:
– να μάθει μία καινούργια συμπεριφορά (π.χ. πώς να προφέρει έναν ήχο).
– να τροποποιήσει κάποια συμπεριφορά που παρεμβαίνει αρνητικά στην επικοινωνία του (π.χ. να μάθει να μιλά πιο αργά).
– να εξασκήσει τους αρθρωτές του κάποιες φορές στο πλαίσιο της συνεργασίας του λογοθεραπευτή με άλλες ειδικότητες (π.χ. ορθοδοντικού).
– να αποκτήσει δεξιότητες που χάθηκαν λόγω επίκτητης βλάβης (π.χ. ατύχημα).
– να υποστηρίξει την επικοινωνία του με διάφορα μέσα (π.χ. νοήματα, κάρτες, ειδικά ηλεκτρονικά βοηθήματα).
o Η λογοθεραπεία είναι μία διαδοχή βραχυπρόθεσμων στόχων. Ο λογοθεραπευτής επικεντρώνεται στις δεξιότητες που πρέπει να κατακτηθούν και επιδιώκει τους στόχους του μέσα από το παιχνίδι, την επανάληψη ασκήσεων, την συζήτηση. Οι δραστηριότητες στις οποίες εμπλέκεται το παιδί γίνονται σταδιακά και πιο δύσκολες. Έτσι, το παιδί θα εξασκήσει την σωστή άρθρωση ενός ήχου πρώτα σε λέξεις και μετά σε φράσεις και σε προτάσεις.
o Καθ’όλη τη διαδικασία της λογοθεραπείας, ο λογοθεραπευτής επιβραβεύει και ενισχύει τις σωστές απαντήσεις και αντιδράσεις του παιδιού. Δίνει σαφή ανατροφοδότηση στο παιδί ποιες αντιδράσεις ή επικοινωνιακές προσπάθειες του είναι σωστές και ποιες όχι. Οι στόχοι πρέπει να είναι επιτεύξιμοι ώστε το παιδί να παίρνει την ικανοποίηση του ότι τα καταφέρνει καθ' όλη τη διάρκεια της λογοθεραπείας, και ειδικότερα στην αρχή.
o Ο λογοθεραπευτής θα προσπαθήσει να αναπτύξει μία στενή προσωπική σχέση με το παιδί. Τα παιδιά αποκτούν κίνητρο να μάθουν και να βελτιωθούν σε οικεία, φιλικά, υποστηρικτικά περιβάλλοντα.
o Οι γονείς παίζουν πρωτεύοντα ρόλο στη διαδικασία της λογοθεραπείας. Θα σας ζητηθεί να παρατηρείτε την εξέλιξη του παιδιού στο σπίτι και να το βοηθάτε να εξασκείται ώστε να πετυχαίνει τους στόχους του. Πιθανόν να χρειαστεί να τροποποιήσετε τις αντιδράσεις σας σε σχέση με τις επικοινωνιακές δυσκολίες του ή να του δείξετε συστηματικά συγκεκριμένες γλωσσικές δομές ή ακόμα πιο απλά, συγκεκριμένους τρόπους επικοινωνίας. Ο λογοθεραπευτής θα σας συμβουλεύσει, θα σας εκπαιδεύσει, θα συζητήσει μαζί σας. Εσείς μπορείτε να τον βοηθήσετε κατ’αρχήν με το να φέρνετε συστηματικά το παιδί στις συνεδρίες του, και να «περνάτε» στο παιδί σας το πόσο σημαντικές είναι αυτές οι συναντήσεις.
Η διάρκεια και η συχνότητα των συνεδριών
Το πόσο συχνά θα κάνει το παιδί σας λογοθεραπεία έχει να κάνει με την ηλικία του, το είδος της δυσκολίας του και την σοβαρότητά της καθώς και με άλλα θέματα όπως το μέγεθος της οικονομικής επιβάρυνσης στην οποία μπορεί να αντεπεξέλθει η οικογένειά του. Συνήθως τα παιδιά κάνουν τουλάχιστον δύο φορές λογοθεραπεία την εβδομάδα. Μία συνεδρία την εβδομάδα αφορά μόνο τις πολύ ήπιες περιπτώσεις, καθώς από εβδομάδα σε εβδομάδα, το παιδί χάνει την επαφή του με τον λογοθεραπευτή. Η διάρκεια των συνεδριών επίσης ποικίλει. Αν το παιδί είναι αρκετά μικρό, οι συνεδρίες μπορεί να είναι και μισάωρες. Σε μεγαλύτερες ηλικίες, μία καλή διάρκεια είναι τα 45 λεπτά ενώ σε ομαδικά προγράμματα μπορεί να φθάσει την μία ώρα.
Πού γίνεται η λογοθεραπεία
Στα εξοπλισμένα κέντρα υπάρχει και η υλικοτεχνική υποδομή αλλά και η εποπτεία για την βέλτιστη διεξαγωγή λογοθεραπευτικών συνεδριών.
Σε συγκεκριμένες όμως περιπτώσεις, μπορεί να είναι επωφελές η λογοθεραπεία να διεξάγεται στο σπίτι του παιδιού.
Με τη συνεργασία του κέντρου ειδικών θεραπειών Λόγος & Επικοινωνία, www.logosepikinonia.gr